Lập trình sẽ không tồn tại nếu không có “Phụ Nữ” ???

Viblo: Lập trình sẽ không tồn tại nếu không có “Phụ Nữ” ???

Con gái nói có là không, con gái nói không là có, mà đôi khi con gái nói có là có và không cũng nghĩa là không =)))). Còn ngôn ngữ máy thì chỉ có 2 trạng thái là “true” và “false”.

Dân lập trình hay có cái joke vui với nhau là “Ngôn ngữ lập trình khó hiểu vì nó được tạo ra bởi phụ nữ“. Cho những ai chưa biết thì lập trình viên đầu tiên trên thế giới là phụ nữ.

Ada Lovelace được công nhận là lập trình viên máy tính đầu tiên trên thế giới và được tôn vinh là người tiên phong cho phái nữ trong các lĩnh vực STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học).

Bài viết này chỉ mang tính cung cấp thông tin, tất nhiên không tự nhiên mà ngành kỹ thuật lại là thế mạnh của nam giới, nhưng không đồng nghĩa là phụ nữ không thể làm việc được trong ngành này. Thực tế ở xã hội hiện nay không có công việc nào là chỉ dành riêng cho một giới.

Cùng điểm qua lịch sử phát triển của các công nghệ - kỹ thuật lập trình để thấy rằng phụ nữ cũng là một “tay chơi xịn” trong lĩnh vực này nhé!

Các công nghệ - kỹ thuật đầu tiên

1. Algorithm (Thuật toán) - Ada Lovelace

Đầu tiên thì không thể bỏ qua "bà tổ nghề lập trình viên".

Ada Lovelace đã viết thuật toán đầu tiên cho Công cụ phân tích của Charles Babbage, một máy tính cơ đa năng được chế tạo vào những năm 1830. Bà nhận ra tiềm năng to lớn hơn nhiều của một cỗ máy dùng để thực hiện các phép tính.

Là một nhà toán học đầu thế kỷ 19, Lovelace đã dự đoán một cách xuất sắc rằng các con số có thể được sử dụng để biểu diễn những thông tin khác ngoài số lượng, thực tế là viết ra phần mềm máy tính đầu tiên. Với những đóng góp của mình, bà đã được nhiều người coi là nhà tiên tri đầu tiên của thời đại internet.

Wireless transmission (Công nghệ truyền không dây) - Hedy Lamarr

Hedy Lamarr, với sự giúp đỡ của nhà soạn nhạc George Antheil, đã thiết kế một hệ thống “nhảy tín hiệu” cho phép quân đội gửi tín hiệu vô tuyến an toàn, không bị chặn trong Thế chiến thứ hai. Hệ thống này được cấp bằng sáng chế vào năm 1942 và được Hải quân Hoa Kỳ triển khai bổ sung vào những năm 1960 để ngăn chặn tình trạng gây nhiễu tín hiệu khi bắn ngư lôi.

Công nghệ trải phổ này đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của truyền thông không dây được triển khai trong WiFi, BlueTooth và GPS. Nếu không có sự đóng góp của Lamarr, sẽ không có công nghệ nào có thể thực hiện được.

Compiler (Trình biên dịch) - Grace Hopper

Grace Hopper là người tiên phong trong lập trình máy tính và là người phát minh ra trình biên dịch đầu tiên, một chương trình tiện ích hoàn thành vào năm 1952 có chức năng chuyển các thuật ngữ tiếng Anh thành mã máy mà máy tính có thể hiểu được. Những đóng góp của bà là chất xúc tác cho những tiến bộ to lớn trong thời kỳ đầu của lập trình máy tính.

Là một đô đốc hậu phương của Hải quân Hoa Kỳ, Hopper đã hỗ trợ nỗ lực chiến tranh với tư cách là một trong những lập trình viên cho máy tính Mark I trong Thế chiến thứ hai. Ngoài trình biên dịch, Hopper còn hỗ trợ phát triển COBOL, một ngôn ngữ lập trình cấp cao ban đầu được xây dựng dựa trên ngôn ngữ FLOW-MATIC của bà.

Home Security System (Hệ thống an ninh gia đình) - Marie Van Brittan Brown

Marie Van Brittan Brown và chồng đã phát minh ra hệ thống an ninh gia đình đầu tiên vào năm 1966, cùng nộp đơn xin cấp bằng sáng chế sau đó được cấp vào năm 1969. Thất vọng trước phản ứng thiếu thỏa đáng của cảnh sát ở khu phố Jamaica, Queens, Thành phố New York, bà muốn tăng cường bảo vệ thông qua công nghệ mới.

Hệ thống của bà bao gồm camera, TV mạch kín, ổ khóa điều khiển không dây và một nút có thể gửi tín hiệu báo động đến cảnh sát hoặc an ninh. Phát minh của Brown vượt ra ngoài phạm vi gia đình và bắt đầu xuất hiện trong các doanh nghiệp, cuối cùng truyền cảm hứng cho các hệ thống an ninh CCTV. Các hệ thống an ninh nhà thông minh dựa trên ứng dụng và web hiện đại ngày nay được xây dựng chủ yếu dựa trên hệ thống và ý tưởng do Brown phát triển đầu tiên.

Word processor (Bộ xử lý văn bản) - Evelyn Berezin

Evelyn Berezin đã thiết kế Data Secretary vào năm 1969, bộ xử lý văn bản máy tính đầu tiên. Sau khi làm việc trong ngành khoa học máy tính của doanh nghiệp, sự phân biệt đối xử về giới tính đã cản trở sự thăng tiến trong sự nghiệp của bà, thúc đẩy ba thành lập công ty riêng của mình, Redactron, công ty sản xuất Data Secretary.

Chiếc máy này tương tự như một chiếc máy đánh chữ, giúp người dùng dễ dàng chuyển sang sử dụng máy tính. Thông qua sự đổi mới này, Berezin đã giúp thiết lập một số mô hình cốt lõi đặc trưng cho sự tương tác giữa con người và máy tính ngày nay.

TCP - Judith Estrin

TCP - Transmission Control Protocol, "Giao thức điều khiển truyền vận".

Judith Estrin đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển Giao thức kiểm soát đường truyền vào những năm 1970. Được biết đến rộng rãi với cái tên TCP, đây là một trong hai giao thức nền tảng mà Internet dựa vào, cho phép phân phối thông tin đáng tin cậy, có trật tự và được kiểm tra lỗi giữa các máy chủ và thiết bị.

Ngoài những đóng góp của mình trong việc thành lập TCP, Estrin còn thành lập và giữ vai trò điều hành ở một số công ty công nghệ trong suốt sự nghiệp của mình. Từ việc thành lập các công ty mạng đến vị trí CTO của Cisco Systems, bà đã dành cả cuộc đời để kết nối các thiết bị trên thế giới.

Computerized telephone Switching - Erna Schneider Hoover

Erna Schneider Hoover đã phát minh ra Điều khiển chương trình lưu trữ, mà bà đã triển khai trong việc chuyển mạch điện thoại trên máy tính khi làm việc tại Phòng thí nghiệm Bell. Công nghệ này giúp các trung tâm cuộc gọi có khả năng giám sát và ngăn chặn tình trạng quá tải hệ thống vào thời gian gọi cao điểm.

Công nghệ của Hoover đã cách mạng hóa quy trình gọi điện và cuối cùng sẽ chấm dứt hoạt động của các nhà khai thác điện thoại của con người. Bằng sáng chế của bà cho công nghệ này, được cấp năm 1971, là một trong những bằng sáng chế đầu tiên được cấp cho một phần mềm máy tính.

PC Game - Roberta Williams

Roberta Williams là nhà thiết kế trò chơi điện tử, nhà văn và doanh nhân người Mỹ. bà đồng sáng lập Sierra On-Line (sau này gọi là Sierra Entertainment) cùng với chồng mình, Ken Williams. Khi vừa làm nội trợ vừa làm mẹ, Williams bị ám ảnh bởi các trò chơi điện tử dựa trên văn bản đầu tiên của máy tính Apple. bà bắt đầu phát triển ý tưởng của mình để đáp ứng tiềm năng thú vị của nền tảng này.

Công việc giàu trí tưởng tượng của bà trong lĩnh vực trò chơi phiêu lưu đồ họa đã giúp bà nổi tiếng với tư cách là một trong những nhà thiết kế trò chơi PC có ảnh hưởng nhất trong thập niên 80 và 90. Những tựa game cực kỳ nổi tiếng King's Quest và Phantasmagoria nằm trong số hàng chục tác phẩm sáng tạo của cô.

VoIP (Voice over Internet Protocol) - Marian Croak

Marian Croak đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển Giao thức Thoại qua Internet (VoIP) khi làm việc cho AT&T tại Bell Labs, khởi đầu quá trình chuyển đổi khỏi công nghệ điện thoại có dây. Công việc hiệu quả của bà trong suốt những năm 1980, liên quan đến hơn một trăm bằng sáng chế liên quan, đã giúp cắt giảm đáng kể chi phí truyền thông.

Vào năm 2022, Croak được vinh danh vào Đại sảnh Danh vọng Nhà phát minh Quốc gia vì bằng sáng chế của bà về Công nghệ VoIP (Giao thức Thoại qua Internet). Bà là một trong hai phụ nữ da đen đầu tiên nhận được vinh dự đó, cùng với Patricia Bath. Phát minh của bà cho phép người dùng thực hiện cuộc gọi qua internet thay vì đường dây điện thoại. Ngày nay, việc sử dụng rộng rãi công nghệ VoIP là rất quan trọng cho công việc và hội thảo từ xa.

Ngoài công việc về VoIP, Croak còn giữ bằng sáng chế về quyên góp từ thiện qua tin nhắn văn bản. Hiện đã trở thành thông lệ, những tiến bộ của bà đã giúp mọi người dễ dàng quyên góp hơn khi thiết bị di động trở thành phương thức liên lạc tiêu chuẩn.

STP (Giao thức Spanning Tree) - Radia Perlman (Mẹ của Internet)

Năm 1984, Radia Perlman đã phát minh ra Giao thức Spanning Tree (STP), đảm bảo kết nối không có lỗi giữa các máy chủ. Sự đổi mới của Perlman là xác định các đường dẫn dư thừa trong mạng (được gọi là vòng lặp) và loại bỏ những trường hợp không cần thiết này. Sự tối ưu hóa này đã cải thiện đáng kể khả năng phục hồi và giúp chúng ta có thể xây dựng các mạng lưới lớn, đáng tin cậy mà chúng ta có ngày nay.

Perlman cũng là người sớm ủng hộ việc dạy khoa học máy tính cho trẻ em. Vào những năm 1970, bà đã phát triển một phiên bản ngôn ngữ mã hóa thân thiện với trẻ em, cho phép trẻ em từ 3 tuổi lập trình robot.

Radia Perlman bà còn có biệt danh là "Mẹ của Internet"

Cisco - Sandy Lerner

Sandy Lerner là một nhà khoa học máy tính, nữ doanh nhân và nhà từ thiện. Khi làm việc tại Đại học Stanford vào năm 1984, Lerner và cộng sự của cô, Leonard Bosack, đã đi tiên phong trong Mạng cục bộ (LAN). Công việc của họ kết nối các thiết bị trong một khu vực hạn chế và tỏ ra quan trọng đối với sự phát triển của ethernet và Wi-Fi.

Nhìn thấy tiềm năng của bước đột phá này, Lerner và Bosack đã thành lập Cisco, nơi họ tiếp tục đặt ra các tiêu chuẩn ngành cho công nghệ mạng và hội nghị truyền hình. Sau khi Cisco IPO và lật đổ hai nhà sáng lập, Lerner bắt đầu quản lý các trang trại bền vững ở California và đồng sáng lập công ty mỹ phẩm không độc hại, Urban Decay.

Commercial Internet - Susan Estrada

Susan Estrada thành lập CERFnet, một trong những mạng IP khu vực đầu tiên, vào năm 1988. Với hy vọng kết nối các máy tính trên khắp các tổ chức giáo dục ở California, CERFnet nổi lên nhờ một khoản tài trợ mà bà kiếm được thông qua Quỹ Khoa học Quốc gia. Với sự hỗ trợ này, Estrada đã nỗ lực phát triển mạng từ 25 thiết bị lên hàng trăm thiết bị.

Thất vọng với những hạn chế của Internet học thuật vốn chỉ cho phép lưu lượng truy cập của chính phủ và nghiên cứu, bà đã cộng tác với các đối tác thương mại để tạo ra sàn giao dịch Internet có thể truy cập công khai đầu tiên. Estrada tiếp tục tư vấn về cơ sở hạ tầng internet và phát triển các công nghệ mới để khuyến khích người lớn tuổi sử dụng web.

Web Browser - Nicola Pellow

Khi còn là sinh viên toán đại học, Nicola Pellow đã tham gia cùng 19 thành viên của Dự án WWW tại CERN của Thụy Sĩ vào năm 1990. Dựa trên công trình của đồng nghiệp, Pellow đã góp phần tạo ra một trình duyệt web tương thích trên nhiều hệ điều hành. Khi ra mắt vào tháng 5 năm 1991, bà tiếp tục giúp tăng khả năng tương thích, giúp trình duyệt web trở nên phổ biến rộng rãi hơn cho người dùng trên toàn thế giới.

Sau khi học xong, Pellow quay lại làm việc với CERN và giúp tạo ra trình duyệt web đầu tiên cho hệ điều hành MacOS cổ điển trên máy tính Apple, có tên là MacWWW.

Random Early Detection - Sally Jean Floyd

Sally Jean Floyd là một nhà khoa học máy tính người Mỹ nổi tiếng với nghiên cứu có ảnh hưởng về khoa học máy tính và phát minh ra Phát hiện sớm ngẫu nhiên hay RED. Là một giao thức xếp hàng quản lý tình trạng tắc nghẽn mạng, nó giúp tổ chức một cách chiến lược cách xử lý dữ liệu để ngăn chặn các mạng luân phiên không được sử dụng đúng mức và sau đó bị quá tải.

Hầu như tất cả các bộ định tuyến internet ngày nay đều sử dụng RED để quản lý lưu lượng truy cập trên internet. Công việc quan trọng của Floyd từ những năm 1990 đã tạo nên mạng lưới giao tiếp phong phú mà chúng ta có ngày nay.

GnFido - Karen Banks

Karen Banks là một chuyên gia về mạng lưới sinh ra ở Úc và là người ủng hộ được công nhận vì ủng hộ công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) như một công cụ để thay đổi xã hội. Từ năm 1990–1997, bà duy trì GnFido, một cổng quốc tế được phát triển bởi tổ chức phi lợi nhuận GreenNet, cung cấp quyền truy cập Internet tới các khu vực chưa được phủ sóng trên khắp Châu Phi, Nam Á và Đông Âu.

Banks là thành viên sáng lập của Hiệp hội Truyền thông Tiến bộ và vào năm 1993 đã thành lập Chương trình Hỗ trợ Mạng lưới Phụ nữ APC.

Distributed hash table - Sylvia Ratnasamy

Sylvia Ratnasamy là một nhà khoa học máy tính người Bỉ gốc Ấn Độ được biết đến như một trong những người phát minh ra bảng băm phân tán (DHT). Bắt đầu làm luận án tiến sĩ tại UC Berkeley vào đầu những năm 2000, bà tiếp tục công việc của mình ở đó với tư cách là giáo sư khoa học máy tính.

Công việc của Ratnasamy một phần bị ảnh hưởng bởi các nền tảng ngang hàng như BitTorrent, Napster. Ngược lại với các bảng dữ liệu tập trung, DHT cho phép kiểm soát thông tin an toàn, dân chủ và phi tập trung. Sự đổi mới này không chỉ cung cấp nền tảng công nghệ cho tiền điện tử mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển của cơ sở dữ liệu phân tán như Cassandra (được phát triển tại Facebook và được nhiều tổ chức sử dụng).

Reference

Ngoài những Big Women ngoài kia thì Việt Nam mình cũng có chị Huyen Chip là tác giả quyển sách Top 1 trên Amazon “Designing Machine Learning Systems”.

Chị còn có mặt trong danh sách Top Voices - Những người có sức ảnh hưởng ở lĩnh vực Data Science & AI (Khoa học Dữ liệu và Trí tuệ nhân tạo) trên LinkedIn.

Với những đóng góp và thành tựu của nữ giới trong lĩnh vực công nghệ, hy vọng giúp các bạn nữ tự tin hơn trong lĩnh vực mà nam giới là chủ đạo này.

• Nữ lập trình viên đầu tiên trên thế giới Ada Lovelace
• 10 điều nên biết về Evelyn Berezin
• No Web Without Women

I am always looking for feedback on my writing, so please let me know what you think. ❤️